Mikrobiota jelitowa – wsparcie „od środka”

Dzisiejsze czasy zmuszają nas do nieustannego biegu i bezwzględnego dążenia do założonych celów, zawodowych, prywatnych jak i sportowych. Bycie „fit”, w dobrej formie, cieszenie się idealnym zdrowiem jest teraz wysunięte niemalże na piedestał.

Nie pozostaje nam nic innego jak tylko się cieszyć, iż coraz więcej osób postanawia rozpocząć aktywny tryb życia i dbać o zdrowie. Niestety wraz ze wzrostem liczby treningów, nakładających się obowiązków w pracy jak i w życiu rodzinnym, często zaczynają pojawiać się różne objawy ze strony układu pokarmowego. Czasami jest to spowodowane zahamowaną perystaltyką jelit, innym razem wręcz jej nadmierną pobudliwością. Niestety zjawiska te są często przez nas bagatelizowane, tłumaczymy sobie „że to chwilowe”, „to przez stres”, „od zawsze tak mam” i…. łykamy kolejną pigułkę.

Problem zaczyna się w środku

Nasze złe samopoczucie, występujące niestrawności czy spadek zdolności wysiłkowych są obarczane winą przez stres, ciężki czas w pracy, ciągłe przeziębienia, porę roku …. i tak dalej.

Skupiamy się na tym, co dzieje się wokół nas, warto jednak przyjrzeć się temu co dzieje się w środku, a dokładniej w naszym układzie pokarmowym. Organizm to potężna maszyna, która powinna nam służyć po długie lata. Dlatego też potrzebuje ona regularnego przeglądu. Nie tylko my mamy wpływ na to jak działa nasz układ pokarmowy, jak trawimy, wchłaniamy i czy jesteśmy dobrze odżywieni. Głównym mieszkańcem naszych jelit odpowiedzialnym właśnie za powyższe funkcje jest mikrobiota.

Wspólnym mianem mikrobiota określa się bakterie, wirusy, eukariota zasiedlające organizm człowieka. Może ona ważyć nawet 2 kg, a jej skład jest charakterystyczny dla każdego człowieka. [1]

Gdy jest się zdrowym, mikrobiota jelita wydaje się być stabilna. Występują jednak etapy podczas naszego życia, gdy jej struktura oraz funkcjonowanie może ulec zmianie. W okresie niemowlęctwa modyfikuje się bardzo dynamicznie, następnie stabilizuje około 3 roku życia. [1]

Najważniejsze funkcje bakterii jelitowych:

  • zapobiegają namnażaniu patogenów, zmniejszają podatności na infekcje, zakażenia, problemy skórne i choroby
  • produkują kwas masłowy, który zapewnia integralność jelita
  • są odpowiedzialne za trawienie i wchłanianie składników pokarmowych
  • zapobiegają tworzeniu nietolerancji pokarmowych
  • wpływają na odporność organizmu (system GALT)
  • korygują dysbiozę jelit
  • produkują witaminy z grupy B i K
  • zwiększają możliwości wysiłkowe

Dysbioza – wszystko zależy od proporcji

O dysbiozie możemy mówić, kiedy w przewodzie pokarmowym występuje silne zmniejszenie populacji korzystnych bakterii i nadmierne namnożenie patogenów chorobotwórczych.

Do zaburzeń wynikających z dysbiozy zaliczamy biegunki, zaparcia, bóle brzucha, uczucie „wypełniania” w dolnej części przewodu pokarmowego, nadmierny przyrost masy ciała, zaburzenia w trawieniu i wchłanianiu, co bezpośrednio przekłada się na stan odżywienia organizmu. To natomiast rzutuje na możliwości wysiłkowe, pracę umysłową, czy też prawidłową regenerację. [4,5]

Do następstw zaburzenia homeostazy w przewodzie pokarmowym zaliczamy brak snu, wahania nastroju, nerwicę, a nawet depresję. Spowodowane jest to powiązaniem zespołu jelita drażliwego (IBS) z osią jelitowo – mózgową. [5,7]

Czynnikami mającymi wpływ na pojawienie się dysbiozy (nie tylko u sportowców) jest nagminne zażywanie antybiotyków, a także zwykłych leków przeciwbólowych, w celu zmniejszeniu bólu po kontuzjach, już przy wstępnych objawach przeziębienia, czy też przy zwykłym bólu głowy lub refluksie żołądkowo – jelitowym.

Przy każdym cięższym treningu również wywołujemy stres oksydacyjny w organizmie co sprzyja powstawaniu dysbiozy. Do tego możemy dołożyć niewłaściwą dietę (zbyt ubogą energetycznie, wysoko przetworzoną, jedzenie „w biegu”), brak czasu na regenerację lub niewłaściwie zaprojektowane treningi. [6,7,11]

Czy więcej znaczy lepiej?

Nie tylko u osób mało aktywne fizycznie, u których perystaltyka jelit wydaję się być „uśpiona”, a mikrobiota zaburzona, obserwuje się dolegliwości żołądkowo – jelitowe. Sportowcy, czy to zawodowi czy też amatorzy, trenujący z równie dużym oddaniem, także borykają się z wyżej wymienionymi dysfunkcjami. [4]

Obserwujemy wówczas wzrost występowania zakłóceń na poziomie błony śluzowej poprzez zaburzenie pracy wątroby, pojawianie się nietolerancji pokarmowych czy nieprawidłowe żywienie. Prowadzi to do zwiększonej przepuszczalności, a w wyniku tej patologii przedostają się do krwioobiegu niestrawione cząsteczki, nieprzydatne w procesie przyswajania, nie wspominając już o patogenach. Wszystkie te procesy wprawiają nasz organizm w stan alarmu. [4,8,9]

Dlatego też, tak niezbędną składową aktywnego trybu życia jest odpowiednie żywienie, nawodnienie, regularne badania okresowe oraz kontrolowanie pracy układu pokarmowego najlepiej we współpracy z wykwalifikowanym dietetykiem. [9,10]

Działaj w sposób zintegrowany

Najważniejsze to nie bagatelizować problemów ze strony układu trawiennego i nie decydować się na „przeczekanie” objawów. Budowanie świadomych nawyków żywieniowych, słuchanie własnego ciała i umiejętne reagowanie na jego sygnały jest kluczem do zachowania zdrowia.

W centrum BODYWORK działamy w sposób zintegrowany. Za pomocą odpowiednio zaprojektowanego treningu oraz opracowania indywidualnego systemu żywieniowego nasi podopieczni są wspierani nie tylko z perspektywy sali treningowej i przygotowania motorycznego, ale przede wszystkim od środka. Dobieramy dla nich optymalny sposób prowadzenia dietetycznego, który przekłada się nie tylko na poprawę szeroko pojętego zdrowia, ale również wsparcia wydolności wysiłkowej.

Więcej o dietetyce w Centrum BODYWORK po kliknięciu odnośnika

Kasia Leniec

Dietetyk : mikrobiota jelitowa; żywienie w sporcie

Medyczny trener personalny, instruktor pływania i narciarstwa alpejskiego

Kasia Leniec

 

Literatura:

  1. Bermon S., Petriz B., Kajeniene A., Prestes J., Castell L., L. Franco O.
    The microbiota : An exercise immunology perspective. EIR 21 2015.
  1. MIKROFLORA PRZEWODU POKARMOWEGO JAKO KLUCZOWY ELEMENT DLA ORGANIZMU. Iwona Gryszkin, Dorota Silarska , Klinika Diety Gryszkin 2015
  1. Gajewska J., Błaszczyk M., 2012. Probiotyczne bakterie fermentacji mlekowej ( LAB). Post. Mikrobiol. 51, 55-65.
  1. Marlicz W. Wysiłek fizyczny a mikroflora przewodu pokarmowego – znaczenie probiotyków w diecie sportowców. Forum Zaburzeń Metabolicznych 2014, 3, 129-140.
  1. Marlicz W., Zawada I., Starzyńska T. : Zespół nadwrażliwego jelita – nadwrażliwe jelito czy nadwrażliwy umysł ? Pol Merk Lek 2012, 187, 64.
  1. Szachta P., Dr Ignyś I, Sieńczewski Ł. : Rola probiotyków w stymulacji układu immunologicznego i ochronie przed infekcjami u osób prowadzących wysiłkowy tryb życia. Forum Zakażeń 2015 ;6 (4)205 – Everything Publishing, 2015.
  1. Szachta P. Od jelita do depresji. Food-Forum 2016
  1. Lamprecht M., Frauwallner A. : Exercise, intestinal barrier dysfunction and probiotic supplementation. Med Sport Sci 2012, 59, 47-56.
  1. Johnenesson E. i wsp. Physical activity improves symptoms in irritable bowel syndrome: a randomized controlled trial. Am J Gastroenterol 2011, 106, 915-922.
  1. Siobhan F Clarke, Eileen F Murphy, Orla O’Sullivan, Alice J Lucey, Margaret Humphreys, Aileen Hogan, Maeve O’Reilly, Ian B Jeffery, Ruth Wood-Martin, David M Kerins, Eamonn Quigley, R Paul Ross, Paul W O’Toole, Michael G Molloy, Eanna Falvey, Fergus Shanahan, Paul D Cotter. Exercise and associated dietary extremes impast on Gut microbial diversity. June 2014
  2. Orla O’Sullivan, Owen Cronin, Siobhan F Clarke, Eileen F Murphy, Michael G Molloy, Fergus Shanahan and Paul D Cotter. Excercise and the microbiota, March/ April 2015, Taylor & Francis Group, LLC.

 

Kategorie

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *