Ból, jako nieprzyjemne wrażenie zmysłowe odczuwane przez Klienta jest tym czynnikiem, który sprawia, że zaczyna on poszukiwać pomocy oraz ulgi. Jest to zazwyczaj sygnał płynący z naszego ciała mówiący nam, że nie wszystko jest z nim w porządku – zarówno w odpowiedzi na uraz bezpośredni, jak i kumulację długofalowych obciążeń, prowadzących do zmian patologicznych. Coraz częściej pierwszą deską ratunku w tej sytuacji jest fizjoterapia. Jedną z dziedzin, którą fizjoterapeuci oraz osteopaci stosują w takich przypadkach jest bardzo szeroko rozwinięta terapia manualna. Na jakim etapie leczenia warto zastosować ręczne techniki pracy z ciałem?

a

Rola terapii manualnej w kompleksowym podejściu do klienta z bólem

Bardzo rozwinięta medycyna manualna służy nie tylko terapii samej w sobie, ale przydaje się również w przypadku obszernej diagnostyki, która w wielu przypadkach może zastąpić lub wykluczyć kosztowne badania obrazowe. Dopiero po przeprowadzeniu wywiadu i wykonaniu szeregu testów, doświadczony terapeuta manualny jest w stanie określić przyczynę bólu oraz dobrać odpowiedni zestaw technik, które wyprowadzą Klienta z patologicznego stanu bólowego. Zazwyczaj tego rodzaju postępowanie jest krótkotrwałe, interwencyjne i nie powinno być traktowane jako długofalowe leczenie, ponieważ główną rolą terapii manualnej jest szybkie przywrócenie zaburzonego stanu równowagi, zarówno na poziomie stawowym jak i na poziomie tkanek miękkich.

Prawidłowo funkcjonujące ciało człowieka posiada sprawnie działające mechanizmy naprawcze, które w przypadku zachwiania harmonii wewnętrznej uaktywniają się i przywracają ład w ciele. Terapia manualna jest metodą, która niesie pomoc wtedy, kiedy z jakiejś przyczyny nasz naturalny system naprawczy jest niesprawny. W wyniku zadziałania bodźca idącego z rąk terapeuty ciało dostaje sygnał, aby „wrócić na prawidłowe tory funkcjonowania” i rozpoczyna się krótkotrwały proces uzdrawiania. Krótkotrwały, to znaczy trwający 7-10 dni, nawet w przypadku zastosowania nieco bardziej bodźcujących oraz traumatyzujących technik, np. w obszarze powięzi.

a

a

Jeśli zmiany w ciele są bardzo duże i pojawiły się już zaawansowane kompensacje, proces leczniczy będzie rozłożony w czasie. Nie należy jednak traktować wizyt u terapeuty manualnego jako jedynej drogi leczenia. Ze względu na bierną postawę Klienta/Pacjenta, która przeważa podczas terapii (poza nielicznymi technikami, które w bardzo niewielkim stopniu angażują tę osobę), całą pracę wykonuje terapeuta na jego możliwie najbardziej rozluźnionym ciele. Daje to podstawę, by w łagodny i fizjologiczny sposób aktywować zaburzony układ ruchu do samodzielnej regeneracji. Jeśli jednak zależy nam, aby efekt przywróconej równowagi był trwały, należy skorzystać z technik, które w dużej mierze wykraczają poza pracę manualną na kozetce u terapeuty i nie traktować jej jako wciąż braną „tabletkę przeciwbólową”. Ważne jest zaangażowanie Pacjenta w proces zdrowienia i stosowanie autoterapii wspomagającej w domu, co przyspiesza i skraca czas leczenia. Zazwyczaj są to techniki rozluźniające i relaksujące, ale nie można zapomnieć o aktywacji, zwłaszcza poprzez ruch, który jest ogromną siłą leczniczą i utrwalającą osiągnięte na terapii efekty.

a

a

Uraz ciała, ból i wsparcie terapeuty manualnego

W odniesieniu do Klienta/Pacjenta z bólem, który nie do końca świadomy stanu w jakim się znajduje pierwsze kroki kieruje do trenera, warto wiedzieć, że współpraca z terapeutą manualnym może w znacznym stopniu ułatwić, przyspieszyć oraz skorygować treningi. Bardzo utrwalone zmiany w ciele, np. w wyniku wielu lat spędzonych w pozycji siedzącej lub kompensacji po epizodzie dyskowym w przeszłości mogą sprawić, że ruch nie będzie prawidłowy, świadomy i fizjologiczny. Klient, chcąc nadal wykonać postawione przez trenera zadanie, będzie szukał alternatywnych dróg manifestacji ruchu, angażując te struktury mięśniowo-powięziowe, które nie powinny brać w nim udziału. Zadziała schematycznie i poprzez nawyki, które wyrobił sobie w przeszłości, broniąc się przed dalszym urazem.

Dzieje się tak, ponieważ straumatyzowany i nadmiernie napięty obszar tkanek jest nieaktywny i w naszej podświadomości wyłączony z pracy ruchem. Zastosowanie technik manualnych, które „obudzą” przepływ impulsacji nerwowej oraz przywrócą przepływ płynów tkankowych w tym miejscu, znacznie ułatwi torowanie ruchu, gdyż zostaną przywrócone warunki do pracy fizjologicznej.

a

a

Współpraca trenera z terapeutą manualnym może przejawiać się na wielu etapach realizacji planu treningowego i stanowić kompleksową fizjoterapię. Czasem warto już na początku przekazać Klienta bólowego terapeucie, aby rozpocząć treningi w komforcie i bez bólu oraz towarzyszących mu kompensacji. To z kolei przyspieszy rozwój w ruchu. Przy bardziej ambitnych celach, np. przygotowaniu sportowym taka praca może mieć charakter równoległy i jednoczasowy, aby pozbywać się wytworzonych podczas treningów zaburzeń na bieżąco i ograniczać ryzyko powstawania kontuzji.

a

Aleksandra Kaczmarek
Fizjoterapeuta – Terapeuta Manualny
Medyczny Trener Personalny

a

Jeżeli powyższy artykuł przekonał lub uświadomił Cię w tym, że Twój organizm potrzebuje pomocy, zgłoś się do nas. BODYWORK to miejsce, gdzie doświadczysz najlepszej i najskuteczniej fizjoterapii w Poznaniu. Pozwól swojemu ciału na regenerację.

Zapraszamy!